PP giải nhanh hóa hữu cơ

Tiêu đề: PP giải nhanh hóa hữu cơ Tue Jan 12, 2010 3:16 pm

PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH HÓA HỮU CƠ

1. Khi đốt cháy hidrocacbon thì cacbon tạo ra CO₂ vầ hidro tạo ra H₂O.Tổng khối lượng C và H trong CO₂ và H₂O phải bằng khối lượng của hidrocacbon.

m hidrocacbon = mC(trong CO2) + m H(H2O) = nCO2.12 + nH2O.2

Thí dụ1: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm CH₄, C₃H₆ và C₄H₁₀ thu được 17,6g CO₂ và 10,8g H₂O. m có giá trị là:

A) 2g B) 4g PC) 6g D) 8g.

m = nCO2.12 + nH2O.2 = 0,4.12 + 0,6.2 = 6 g

2. Khi đốt cháy ankan thu được nCO₂ < nH₂O và số mol ankan cháy bằng hiệu số của số mol H₂O và số mol CO₂.

nAnkan = nH2O – nCO2

C_nH_2n+2 + nCO₂ + (n + 1) H₂O

Có thế hiểu như sau : lấy hệ số của H2O – hệ số của CO2 = n+1 – n = 1 =nAnkan

Hoặc Gọi x là số mol ankan => nCO2 = nx , nH2O = (n+1)x

Thấy nH2O – nCO2 = x =nAnkan

CT ankan = CnH2n+2 => n = nCO2/nankan = nCO2/(nH2O – nCO2)

Hoặc khi 2 ankan thì = nCO2/(nH2O – nCO2)

Thí dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn 0,15 mol hỗn hợp 2 ankan thu được 9,45g H₂O. Cho sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thì khối lượng kết tủa thu được là:

A. 37,5g B. 52,5g C. 15g D. 42,5g

nCO2 = nH2O – nankan = 0,525 – 0,15 = 0,375 = nCaCO3

ð m CaCO3 = 0,375.100 = 37,5 g

Thí dụ 3: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 hidrocacbon liêm tiếp trong dãy đồng đẳng thu được 22,4 lít CO₂(đktc) và 25,2g H₂O. Hai hidrocacbon đó là:

PA. C₂H₆ và C₃H₈ B. C₃H₈ và C₄H₁₀

C. C₄H₁₀ và C5H₁₂ D. C₅H₁₂ và C₆H₁₄

Áp dụng CT : = nCO2/(nH2O – nCO2 )

= 1/(1,4 -1) = 2,5 => C2H6 và C3H8

3. Dựa vào phản ứng cháy của anken mạch hở cho nCO₂ = nH₂O

PT CnH2n + 3n/2 O2 => nCO2 + nH2O

Giải thích như phần trên: Gọi x là số mol CnH2n => nCO2 = nH2O = nx

Thí dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp gồm CH₄, C₄H₁₀ và C₂H₄ thu được 0,14 mol CO₂ và 0,23 mol H₂O. Số mol ankan và anken có trong hỗn hợp lần lượt là:

PA. 0,09 và 0,01 B. 0,01 và 0,09

C. 0,08 và 0,02 D. 0,02 và 0,08

Do nCO2 = nH2O(khi anken đốt cháy ) => nankan = nH2O – nCO2 =0,23 – 0,14 = 0,09 ; n_anken= 0,1 – 0,09 mol

Thí dụ 5: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 hidrocacbon mạch hở trong cùng dãy đồng đẳngthu được 11,2 lít CO₂ (đktc) và 9g H₂O. Hai hidrocacbon đó thuộc dãy đồng đẳng nào?

A. Ankan PB. Anken C. Ankin D, Aren

Suy luận: nH₂O = nCO₂=> Vậy 2 hidrocacbon thuộc dãy anken.

(Do cùng dãy đồng đảng)

4.Dựa vào phản ứng cộng của anken với Br₂ (hoặc H2) có tỉ lệ mol 1: 1., Ankin tỉ lệ 1:2

Thí dụ7: Cho hỗn hợp 2 anken đi qua bình đựng nước Br₂ thấy làm mất màu vừa đủ dung dịch chứa 8g Br₂. Tổng số mol 2 anken là:

A. 0,1 PB. 0,05 C. 0,025 D. 0,005

nanken = nBr2 = 0,05 mol

5.Đốt cháy ankin: nCO₂ > nH₂O và nankin (cháy) = nCO₂ – nH₂O

Giải thích:

CnH2n – 2 + (3n – 1)/2 O2 => nCO2 + n-1 H2O

Gọi x là số mol ankin => nCO2 = nx mol , nH2O = (n-1)x mol

Ta thấy nCO2 – nH2O = nx –(n-1)x = x = nankin

=> CnH2n-2 thì n = nCO2 / nankin = nCO2/(nCO2-nH2O)

Khi đốt cháy 2 ankin thì :

= nCO2 / nankin = nCO2/(nCO2 – nH2O)

Thí dụ 8: Đốt cháy hoàn toàn V lít (đktc) một ankin thể khí thu được CO₂ và H₂O có tổng khối lượng 25,2g. Nếu cho sản phẩm cháy đi qua dd Ca(OH)₂ dư thu được 45g kết tủa.

a. V có giá trị là:

A. 6,72 lít B. 2,24 lít C. 4,48 lít PB. 3,36 lít

b. Công thức phân tử của ankin là:

A. C₂H₂ PB. C₃H₄ C. C₄H₆ D. C₅H₈

a) nCO2 = nCaCO3 = 0,45 mol => mCO2 = 19,8 g

=> nH2O = (25,2 – 19, PP giải nhanh hóa hữu cơ 621311

/18 = 0,3 mol

=> nankin = nCO2 – nH2O = 0,15 mol => V = 3,36 lít

b. Áp dụng CT = nCO2/(nCO2 – nH2O) = 0,45 / (0,45 – 0,3) = 3 =>C3H4

Thí dụ 9: Đốt cháy hoàn toàn V lít (đktc) 1 ankin thu được 10,8g H₂O. Nếu cho tất cả sản phẩm cháy hấp thụ hết vào bình đựng nước vôi trong thì khối lượng bình tăng 50,4g.

a) V có giá trị là:

A. 3,36 lít B. 2,24 lít PC. 6,72 lít D. 4,48 lít

b) Tìm CT ankin:

A.C2H2 PB.C3H4 C.C4H6 D.C5H10

a)Vì H2O và CO2 đều bị kiềm hấp thụ => m tăng = mCO2 + mH2O

nH2O = 0,6 mol , nCO2 = (50,4 – 10, PP giải nhanh hóa hữu cơ 621311

/44 = 0,9 mol

ð nankin = nCO2 – nH2O = 0,3 mol => V = 0,3.22,4 = 6,72 lít

b) Áp dụng CT : n =nCO2 / nankin = 0,9/0,3 = 3 =>C3H4

6.Đốt cháy hỗn hợp các hidrocacbon không no được bao nhiêu mol CO₂ . Mặt # nếu hidro hóa hoàn toàn rồi đốt cháy hỗn hợp các hidrocacbon không no đó sẽ thu được bấy nhiêu mol CO₂. Đó là do khi hidro hóa thì số nguyên tử C không thay đổi và số mol hidrocacbon no thu được luôn bằng số mol hidrocacbon không no.

VD : Đốt cháy : C2H4 + O2 => 2CO2 => nCO2 = 2nC2H4

Hidro hóa(phản ứng cộng H2) C2H4 + H2 => C2H6

C2H6 + O2 => 2CO2 => nCO2 = 2nC2H6 mà nC2H6 = nC2H4

Cứ hidrocacbon không no (Như anken hoặc ankin)

Thí dụ10: Chia hỗn hợp gồm C₃H₆, C₂H₄, C₂H₂, thành 2 phần đều nhau:

- Đốt cháy phần 1 thu được 2,24 lít CO₂ (đktc).

- Hidro hóa phần 2 rồi đốt cháy hết sản phẩm thìthể tíchCO₂thu được là:

PA. 2,24 lít B. 1,12 lít C. 3,36 lít D. 4,48 lít

7. Sau khi hidro hóa hoàn toàn hidrocacbon không no rồi đốt cháy thì thu được số mol H₂O nhiều hơn so với khi đốt lúc chưa hidro hóa. Số mol H₂O trội hơn chính bằng số mol H₂ đã tham gia phản ứng hidro hóa.

Nhớ Anken + H2 tỉ lệ 1: 1 (do anken có liên kết đôi)

Ankin + H2 tỉ lệ 1: 2 (do ankin có liên kết ba)

Nếu xúc tác là Ni nung nóng .

nH2O(khi hidro hóa rồi đốt cháy) = nH2O(khi đốt cháy) +nH2 (tham gia hidro hóa)

Thí dụ11: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol ankin thu được 0,2 mol H₂O. Nếu hidro hóa hoàn toàn 0,1 mol ankin này rồi đốt cháy thì số mol H₂O thu được là:

A. 0,3 PB. 0,4 C. 0,5 D. 0,6

Suy luận: Do hidro hóa hoàn toàn => tỉ lệ ankin và H2 là 1:2

=> nH2 = 2nankin = 0,2 mol

=>nH2O(khi hidro hóa và đốt cháy)=nH2O(khi đốt cháy)+nH2 = 0,4 mol

8.Dựa và cách tính số nguyên tử C và số nguyên tử C trung bình hoặc khối lượng mol trung bình…

+ Khối lượng mol trung bình của hỗn hợp:

+ Số nguyên tử C:

+ Số nguyên tử C trung bình: ;

Trong đó: n₁, n₂ là số nguyên tử C của chất 1, chất 2

a, b là số mol của chất 1, chất 2

CT trên lấy từ phản ứng đốt cháy hidrocacbon

Trường hợp đặc biệt : Khi số nguyên tử C trung bình bằng trung bình cộng của 2 số nguyên tử C thì 2 chất có số mol bằng nhau.

VD : = 1,5 ; 2,5 ; 3,5 thì mol n1 = mol n2

Tương tự có 1 số trường hợp khác : = …. , 67 ; hoặc .... , 33

= … ,2 ; =… , 8 . Chỗ “ ....” là một số bất kì như 1 ; 2 ; 3;4

Thay vào trên thì tìm được tỉ lệ mol của 2 chất.

VD = 1,67 thì n1 = 1 , n2 = 2

=>1,67 = (a + 2b)/(a+b) ó 0,67a = 0,33b ó 2a = b

Tức là số mol chất 2 = 2 lần số mol chất 1

Chú ý : Cách tìm % theo thể tích nhanh của bài 2 chất liên tiếp nhau.

VD . Khi tìm được = 1,67 => % Vchất có C lớn nhất (Tức là n =2)

= 67% => %V Chất có C nhỏ = 100 – 67 = 33%

Nhận thấy % V chất có C lớn nhất là số ... ,67 . còn nhỏ nhất thì trừ đi là được

VD . = … ,3 (Chỗ … có thể là 1 hoặc 2 hoặc 3 ….)

ð %V có C lớn nhất = 30% => %V nhỏ hơn = 70%

Nếu đề bài bảo tính % theo khối lượng thì dựa vào tỉ lệ số mol

VD: Cho 2 ankan liên tiếp tìm được = 1,67

=> tỉ lệ mol 2a = b(vừa làm trên) n1 = CH4 , n2 = C2H6

=> %CH4 = 16 a /(16a + 28b) = 16a /(16a + 28.2a) = 22,22%

=> % C2H6 = 77.78%

Thí dụ 12: Hỗn hợp 2 ankan là đồng đẳng liên tiếp có khối lượng là 24,8g. Thể tích tương ứng của hỗn hợp là 11,2 lít (đktc). Công thức phân tử ankan là:

A. CH₄, C₂H₆ B. C₂H₆, C₃H₈ P B. C₃H₈, C₄H₁₀D. C₄H₁₀, C₅H₁₂

Suy luận: Gọi CT CnH2n + 2 (n trung bình)

. => 14 + 2 = 49,6 => = 3,4

=> 2 hidrocacbon là C₃H₈ và C₄H_10.

Thí dụ 14: Cho 14g hỗn hợp 2 anken là đồng đẳng liên tiếp đi qua dung dịch nước Br₂ thấy làm mất màu vừa đủ dd chứa 64g Br₂.

1.Công thức phân tử của các anken là:

PA. C₂H₄, C₃H₆ B. C₃H₈, C₄H₁₀ C. C₄H₁₀, C₅H₁₂ D. C₅H₁₀, C₆H₁₂

2. Tỷ lệ số mol 2 anken trong hỗn hợp là:

A. 1:2 B. 2:1 C. 2:3 PD. 1:1

Suy luận:

Tỉ lệ anken : Br = 1 : 1 ,, CT CnH2n ( n trung bình)

=> nanken = nBr = 0,4 mol

; => =>Đó là : C₂H₄ và C₃H₆

2. Thấy n = 2,5 thấy (2 + 3)/2 = 2,5 (Trung bình cộng)

=>nC2H4 = nC3H6 => tỉ lệ 1:1

Thí dụ 15: Đốt cháy 2 hidrocacbon thể khí kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng thu được 48,4g CO₂ và 28,8g H₂O. Phần trăm thể tích mỗi hidrocacbon là:

A. 90%, 10% B. 85%. 15% PC. 80%, 20% D. 75%. 25%

nCO2 = 1,1mol , nH2O = 1,6 mol => nH2O > nCO2 : ankan( có thể không nói cũng được)

=> = nCO2/(nH2O – nCO2) = 1,1/(1,6-1,1) =2,2 => %V chất có C lớn hơn (Tức là 3) = 20% =>%VNhỏ hơn = 80%

9. CT tổng quát nhất của chất có chứa C,H,O ( nhớ nhé )

Phần này bổ trợ cho 12 phần este.

CnH2n +2 - 2a – m (Chức)m

Trong đó a là số liên kết pi được tính như sau a = (2.số C + 2 – số H)/2

(Áp dụng cho cả hidrocacbon nhưng phần hidrocacbon dựa vào CT TQ là được .VDC3H4 thì là ankin có2lk pi . Nếu áp dụng CT cũng tìmđược = 2)

m là số nhóm chức ( VD : 1 ,2 ,3 nhóm OH)

(CHức: – OH , -O-,COOH,COO…)

VD:chấtC4H6O2 hỏi có mới lk pi? Áp dụng CT số pi =( 2.4 +2 – 6)/ = 2

VD: CT tổng quát của rượu : Rượu có nhóm chức OH

CnH2n + 2 -2a –m(OH)m

Nếu là rượu no thì không có lk pi như hidrocacbon no: => a= 0

=> CT : CnH2n + 2 –m(OH)m hoặc CnH2n+2Om

Nếu là rượu không no có 1lk pi (như anken) hoặc 2 liên kết pi(như ankin) thì thay vào trên ta được CT .

Đối với hidrocacbon thì không có nhóm chức : CT tổng quả là CnH2n+2 – 2a

VD1:Công thức của rượu no, 3 nhóm OH là:

A.CnH2n-3(OH)2 B.CnH2n+1(OH)3

√C.CnH2n-1(OH)3 D.CnH2n+2(OH)3

Áp dụng. 3 nhóm OH => m =3, rượu no => a = 0,

=> CT : CnH2n + 2 -3(OH)3 => C

VD2:Công thức phân tử tổng quát của rượu 2 nhóm OH có 1 liên kết đôi trong gốc hidrocacbon?

A.CnH2n+2O2 B.CnH2n-2O2 √C.CnH2nO2 D.CnH2n-1O2

Là rượu 2 nhóm OH => m = 2, có 1 liên kết đôi tức là 1 lk pi => a = 1

CT : CnH2n+ 2 – 2.1 – 2 (OH)2 = CnH2nO2 => C

VD3: Chấtsinh bởi axit đơn chức,có 1 lk đôi? (Gợi ý axit có gốc COOH)

√A.CnH2n-1COOH B.CnH2n+1COOH

C.CnH2nCOOH D. CnH2n2COOH

Axit đơn chức => m =1, 1 lk đôi => a =1

=> CT CnH2n+2 -2 -1(COOH) = CnH2n-1(COOH) => A

Bài tập vận dụng:

Bài 1: Rượu 2 chức có 2 lk pi .Tìm CT tổng quát?

Bài 2: Rượu 3 chức có 1 lk pi.Tìm CT tổng quát?

Bài 3.Tìm số lk pi trong các chất sau: C6H10O2;C8H12O4;

C9H10O(C6H5COCH2CH3)(Vòng benzen có 4 và CO có 1)

Bài 4:Rượu đơn chức 2 lk pi(Giống ankin). Tìm CT tổng quát?

(CnH2n-2Om)

Bài 5: X là ancol mạch hở có chứa một liên kết đôi trong phân tử. Khối lượng lượng phân tử của X nhỏ hơn 58 đvC. Công thức phân tử của X là:

√A. C2H4O B. C2H4(OH)2 C. C3H6O D. C3H6(OH)2

10. Phản ứng đốt cháy của Rượu.

Từ phần 10 Ta tìm được CT sau:

- Rượu no : CnH2n + 2 – m (OH)m hoặc CnH2n + 2Om ( m là số chức)

Để ý ô đóng khung giống hệt CT của ankan

ð Bài tập giống ankan

n Rượu = nH2O – nCO2 , n = nCO2/(nH2O – nCO2) (Có thể là)

(Không tin thử Viết PT rồi làm như phần ankan)

-Rượu không no,có 1lk pi (Giống anken):CnH2n+ 2 -2-m(OH)m = CnH2n Om

Giống anken => nCO2 =nH2O

-Rượu không no, có 2lk pi(Giống ankin): CnH2n+2 -4-m(OH)m = CnH2n-2Om

Giống ankin =>n Rượu = nCO2 – nH2O, n=nCO2/(nCO2 –nH2O)

VD4:Đốt cháy hỗn hợp 2 rượu đồng đẳng có cùng số mol nhau, ta thu được khí CO2 và hơi nước H2O có tỉ lệ mol nCO2:nH2O = 3:4. Biết khối lượng phân tử 1 trong 2 chất là 62. Công thức 2 rượu là ?

A.CH4O và C3H8O B,C2H6O và C3H8O

√C.C2H6O2 và C4H10O2 D.CH4O và C2H6O2

Áp dụng CT: nH2O>nCO2 => rượu no

= nCO2/(nH2O –nCO2) = 3/(4-3) = 3 => C

VD 5: Khi đốt cháy một ancol đa chức thu được nước và khí CO2 theo tỉ lệ khối lượng . Công thức phân tử của ancol là:

√A. C2H6O2 B. C4H8O2 C. C3H8O2 D. C5H10O2

mCO2:mH2O = 44:27 => nCO2/nH2O = 2/3 => ( Rượu no vì nH2O > nCO2)

=> n = nCO2/(nH2O – nCO2) = 2 /(3-2) =2 => A

11.Dựa trên phản ứng tách nước của rượu no đơn chức thành anken → n andehit = n rượu (vì số nguyên tử C không thay đổi. Vì vậy đốt rượu và đốt anken tương ứng cho số mol CO₂ như nhau.)

VD6: Chia a gam ancol etylic thành 2 phần đều nhau.

Phần 1: mang đốt cháy hoàn toàn → 2,24 lít CO₂ (đktc)

Phần 2: mang tách nước hoàn toàn thành etylen, Đốt cháy hoàn toàn lượng etylen → m gam H₂O. m có giá trị là:

A. 1,6g PB. 1,8g C. 1,4g D. 1,5g

Suy luận: nCO2(khi đốt cháy rượu) = nanken(khi đốt cháy rượu) = 0,1 mol

Mà khi đốt cháy anken thì nCO2 =nH2O = 0,1 mol => mH2O = 1,8g

12. Đốt 2 chất hữu cơ, phân tử có cùng số nguyên tử C, được cùng số mol CO₂ thì 2 chất hữu cơ mang đốt cháy cùng số mol.

Vì số mol CO2 luôn = sốC(trong chất hữu cơ) . Mol hữu cơ

VD: C2H5OH => 2CO2 và C2H6 => 2CO2

VD7: Đốt cháy a gam C₂H₅OH được 0,2 mol CO₂. Đốt cháy 6g CH3COOH được 0,2 mol CO₂. Cho a gam C₂H₅OH tác dụng với 6g CH₃COOH (có H₂SO_4đ xt, t⁰ Giả sử H = 100%) được c gam este. C có giá trị là:

A. 4,4g PB. 8,8g C 13,2g D. 17,6g

Suy luận: nC2H5OH = nCH3COOH = 1/2nCO2 = 0,1 mol.

PT: Học bài axit ( Nói sau tổng quát hơn ở phần este)

=>nC2H5OH=

13. Dựa trên phản ứng đốt cháy anđehit no, đơn chức cho số mol CO₂ = số mol H₂O. Anđehit rượu cũng cho số mol CO₂ bằng số mol CO₂ khi đốt anđehit còn số mol H₂O của rượu thì nhiều hơn. Số mol H₂O trội hơn bằng số mol H₂ đã cộng vào andehit.(Phần này giống phần 7)

nH2O(Khi đốt cháy rượu) = nH2O(hoặc n CO2 khi đốt cháy andehit) + nH2 (khi phản ứng với andehit)

VD8: Đốt cháy hỗn hợp 2 anđehit no, đơn chức thu được 0,4 mol CO₂. Hidro hóa hoàn toàn 2 anđehit này cần 0,2 mol H₂ thu được hỗn hợp 2 rượu no, đơn chức. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 rượu thì số mol H₂O thu được là:

A. 0,4 mol PB. 0,6mol C. 0,8 mol D. 0,3 mol

Suy luận: Áp dụng CT trên nH2O = nCO2 + nH2 = 0,4 + 0,2 = 0,6 mol

14. Dựa và phản ứng tráng gương (Những chất có gốc CHO)

Phản ứng của andehit: Tỉ lệ giữa andehit với Ag = 1:2n ( với n là số gốc CHO VD C2H5(CHO )2 => có 2 gốc CHO)

=>n_HCHO : n_Ag = 1 : 4 , H – C - H có 2 gốc CHO (2 ô thể hiện 2 gốc)

O

nR-CHO : nAg = 1 : 2(trường hợp có 1 nhóm CHO)

VD9: Cho hỗn hợp HCHO và H₂ đi qua ống đựng bột nung nóng. Dẫn toàn bộ hỗn hợp thu đượu sau phản ứng vào bình nước lạnh để ngưng tụ hơi chất lỏng và hoa tan các chất có thể tan được , thấy khối lượng bình tăng 11,8g. Lấy dd trong bình cho tác dụng với dd AgNO₃/NH₃ thu được 21,6g Ag. Khối lượng CH₃OH tạo ra trong phản ứng hợp H₂ của HCHO là:

A. 8,3g B. 9,3g PC. 10,3g D. 1,03g

Suy luận: H-CHO + H₂ CH₃OH

( ) chưa phản ứng là 11,8g.

Tỉ lệ mol giữa : HCHO với H2 = 1 : 4

.

m_HCHO = 0,05.30 = 1,5g ;

VD10: Cho hỗn hợp gồm 0,1 mol HCOOH và 0,2 mol HCHO tác dụng hết với dd AgNO₃/NH₃ thì khối lượng Ag thu được là:

PA. 108g B. 10,8g C. 216g D. 21,6g

Suy luận:

0,1 mol HCO-OH → 0,2 mol Ag

0,2 mol HCHO → 0,8 mol Ag

→ nAg = 1 mol => Đáp án A.

15. Dựa vào công thức tính số ete tao ra từ hỗn hợp rượu hoặc dựa vào ĐLBTKL.

VD11: Đun hỗn hợp 5 rượu no đơn chức với H₂SO_4đ , 140⁰C thì số ete thu được là:

A. 10 B. 12 PC. 15 D. 17

Suy luận: Áp dụng công thức : ete → thu được 15 ete.

VD12: Đun 132,8 hỗn hợp gồm 3 rượu đơn chức với H₂SO₄ đặc, 140⁰C → hỗn hợp các ete có số mol bằng nhau và có khối lượng là 111,2g. Số mol mỗi ete là:

A. 0,1 mol PB. 0,2 mol C. 0,3 mol D. 0,4 mol

Suy luận: Đun hỗn hợp 3 rượu tạo ra 6 ete.

Theo ĐLBTKL: m_rượu = m_ete+

→ = 132,8 – 111,2 = 21,6g

Do n_{mỗi ete}= .

16. Dựa vào phương pháp tăng giảm khối lượng:

Nguyên tắc: Dựa vào sự tăng giảm khối lượng khi chuyển từ chất này sang chất khác để xác định khối lượng 1 hỗn hợp hay 1 chất.

Cụ thể: Dựa vào pt tìm sự thay đổi về khối lượng của 1 mol A → 1mol B hoặc chuyển từ x mol A → y mol B (với x, y là tỉ lệ cân bằng phản ứng).

Tìm sự thay đỏi khối lượng (A→B) theo bài ở z mol các chất tham gia phản ứng chuyển thành sản phẩm. Từ đó tính được số mol các chất tham gia phản ứng và ngược lại.

P Đối với rượu: Xét phản ứng của rượu với K:

Hoặc ROH + K → ROK + H₂

Theo pt ta thấy: cứ 1 mol rượu tác dụng với K tạo ra 1 mol muối ancolat thì khối lượng tăng: 39 – 1 = 38g.

Vậy nếu đề cho khối lượng của rượu và khối lượng của muối ancolat thì ta có thể tính được số mol của rượu, H₂ và từ đó xác định CTPT rươụ.

P Đối với anđehit: xét phản ứng tráng gương của anđehit

R – CHO + Ag₂O R – COOH + 2Ag

Theo pt ta thấy: cứ 1mol anđehit đem tráng gương → 1 mol axit

m = 45 – 29 = 16g. Vậy nếu đề cho ^{manđehit, maxit → nanđehit, nAg} → CTPT anđehit.

P Đối với axit: Xét phản ứng với kiềm

R(COOH)_x + xNaOH → R(COONa)_x + xH₂O

Hoặc RCOOH + NaOH → RCOONa + H₂O

1 mol → 1 mol → m= 22g

P Đối với este: xét phản ứng xà phòng hóa

RCOOR^’ + NaOH → RCOONa + R^’OH

1 mol → 1 mol → m= 23 – M_R^’

P Đối với aminoaxit: xét phản ứng với HCl

HOOC-R-NH₂ + HCl → HOOC-R-NH₃Cl

1 mol → 1mol → m= 36,5g

VD13: Cho 20,15g hỗn hợp 2 axit no đơn chức tác dụng vừa đủ với dd Na₂CO₃ thì thu được V lít CO₂ (đktc) và dd muối.Cô cạn dd thì thu được 28,96g muối. Giá trị của V là:

A. 4,84 lít PB. 4,48 lít C. 2,24 lít D. 2,42 lít E. Kết quả khác.

Suy luận: Gọi công thức trung bình của 2 axit là:

Ptpu: 2 + Na₂CO₃ → 2 + CO₂+ H₂O

Theo pt: 2 mol → 2 mol 1 mol

m = 2.(23 - 11) = 44g

Theo đề bài: Khối lượng tăng: 28,96 – 20,15 = 8,81g.

→ Số mol CO₂ = → Thể tích CO₂: V = 0,2.22,4 = 4,48 lít

VD14: Cho 10g hỗn hợp 2 rượu no đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng tác dụng vừa đủ với Na kim loại tạo ra 14,4g chất rắn và V lít khí H₂(đktc). V có giá trị là:

A. 1,12 lít PB. 2,24 lít C. 3,36 lít D. 4,48 lít

Suy luận:2 R-OH +2Na => 2RONa + H2

PT 2mol 2mol 1mol

ð m Tăng = 22.2 = 44g

Theo đầu bài khối lượng tăng = 14,4 – 10 = 4,4 g

ð nH2 = 4,4 /44 = 0,1 mol => V = 2,24 lít

Tớ thường làm theo cách # cũng tương tự như trên nhưng không viết PT

Ta biết R-OH => RONa M tăng 22 g

Mà m tăng = 4,4 g => nR-OH =nRONa = 0,2 mol

Mà tỉ lệ giữa R-OH với H2 là 2:1 => nH2 = 1/2nR-OH = 0,1 mol

17. Dựa vào ĐLBTNT và ĐLBTKL:

- Trong các phản ứng hóa học, tổng khối lượng các chất tham gia phản ứng bằng tổng khối lượng của các sản phẩm tạo thành.

A + B → C + D

Thì m_A + m_B = m_C + m _D

- Gọi m_T là tổng khối lượng các chất trước phản ứng

M_S là tổng khối lượng các chất sau phản ứng

Dù phản ứng vừa đủ hay còn chất dư ta vẫn có: m_T = m_S

- Sử dụng bảo toàn nguyên tố trong phản ứng cháy:

Khi đốt cháy 1 hợp chất A (C, H) thì

→

Giả sử khi đốt cháy hợp chất hữu cơ A (C, H, O)

A + O₂ → CO₂ + H₂O

Ta có: Với m_A = m_C + m_H + m_O

VD15: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp Y: C₂H₆, C₃H₄, C₄H₈ thì thu được 12,98g CO₂ và 5,76g H₂O. Tính giá trị m? (Đáp số: 4,18g)

VD16: cho 2,83g hỗn hợp 2 rượu đơn chức tác dụng vừa đủ với Na thì thoát ra 0,896 lít H₂ (đktc) và m gam muối khan. Giá trị của m là:

A. 5,49g B. 4,95g C. 5,94g PD. 4,59g

VD17:Cho 4,2g hỗn hợp gồm rượu etylic, phenol, axit fomic tác dụng vừa đủ với Na thấy thoát ra 0,672 lít H₂ (đktc) và 1dd. Cô cạn dd thu được hỗn hợp rắn X. Khối lượng của X là:

A. 2,55g PB. 5,52g C. 5,25g D. 5,05g

Suy luận: Cả 3 hợp chất trên đều có 1 nguyên tử H linh động → Số mol Na = 2nH₂ = 2.0,03 = 0.06 mol

Áp dụng ĐLBTKL:

→ m_X = m hỗn hợp + mNa – mH2 = 4,2 + 0,06.23 – 0,03.2 = 5,52g.

Hoặc dùng tăng giảm khối lượng mX = m hỗn hợp + m Tăng = 4,2 + 0,06(23-1)=5,52

VD18: Chia hỗn hợp 2 anđehit no đơn chức làm 2 phần bằng nhau:

P1: Đem đốt cháy hoàn toàn thu được 1,08g H₂O

P2: tác dụng với H₂ dư (Ni, t⁰) thì thu hỗn hợp A. Đem A đốt cháy hoàn toàn thì thể tích CO₂ (đktc) thu được là:

A. 1,434 lít B. 1,443 lít PC. 1,344 lít D. 1,444 lít

Suy luận: Vì anđehit no đơn chức nên số mol CO₂ = sô mol H₂O = 0,06 mol

→

Theo BTNT và BTKL ta có: →

→ lít

VD19: Tách nước hoàn toàn từ hỗn hợp Y gồm 2 rượu A, B ta được hỗn hợp X gồm các olefin. Nếu đốt cháy hoàn toàn Y thì thu được 0,66g CO₂. Vậy khi đốt cháy hoàn toàn X thì tổng khối lượng CO₂ và H₂O là:

A. 0,903g B. 0,39g C. 0,94g PD. 0,93g

nCO2(Đốt cháy rượu) = nCO2(đốt cháy anken) = nH2O(đốt cháy anken) = 0,015 mol

ð m = 0,015(44 + 18)=0,93 g

18. Pư của hợp chất C,H hoặc C,H,O

Với hidrocacbon: CxHy + (x+y/4) O2 => xCO2 + y/2H2O

Với hợp chất chứa (C,H,O) : CxHyOz + (x +y/4 –z/2)O2 => x CO2 + y/2H2O

Phần này chỉ cần nhớ hệ số ở O2

VớiCxHy => x+y/4 ,,,, Với CxHyOz => (x+y/4 – z/2)

VD20 : Đốt cháy 1mol chất hữu cơ cần 3,5 mol O2 Vậy chất hữu cơ đó có thể là :

A.C3H6O2 B.C2H5OH C.C3H7OH D.C5H9OH

PT CxHyOz => (x + y/4 –z/2)O2

TheoPT: 1 mol => (x+y/4 – z/2)O2

Theo ĐB: 1 mol => 3,5 mol

ð x+y/4 –z/2 = 3,5 => Đáp án A phù hợp

Nhớ nO2/n hợp chất = x + y/4 –z/2 (Với CxHyOz) còn = x+y/4(với CxHy)

(Dùng để làm mẹo nhanh)

19.Dạng bài tìm CT khi biết % của Oxi.

VD: Chất hữu cơ X thành phần gồm C, H, O trong đó %O: 53,3 khối lượng. Khi thực hiện phản ứng trang gương, từ 1 mol X → 4 mol Ag. CTPT X là:

PA. HCHO B. (CHO)₂ C. CH₂(CHO)₂ D. C₂H₄(CHO)₂

Phương pháp giải PT 3 ẩn. (Tìm thấy trên mạng thử xem nhé hơi khó diễn đạt khi nào nói sau).

Gọi CT của X : CxHyOz

% của 1 chất trong hợp chất = M chất đó / M hợp chất

VD. Tìm % của Na trong Na2CO3 => %Na = 23.2.100%/(23.2 + 12 + 16.3) = 43,4%

Theo như trên thì

%O = 16z.100%/(12x + y + 16z ) = 53,3 %

Lấy 100/53,3 đừng lấy 53,3 . (12x + y + 16z) làm gì

ð 16z.100/53,3 = 12x + y + 16z ó 14z = 12x + y

ð Giải PT 3 ẩn : ta thế z = 1 vào trên => 12x + y = 14

Cách tìm x = 14/12 = a,.... thì a = x

(Tức là khi thay z = 1 vào thì x = 14z/12 lấy phần nguyên ko lấy sau dấu , hoặc làm tròn) => x = 1 => y = 2 => CT đơn giản (CH2O)n hoặc ( HCHO)n

Theo đầu bài nAg/nX = 4 = 2.2 => có 2 gốc CHO mà HCHO có 2 gốc CHO => n= 1

ð CT HCHO

Nói thêm về bài toán % O của hợp chất chứa C,H,O

Giả sử bài cho như sau:A la hợp chất hữu cơ mạch hở chứa C,H,O và %O = 43,24 . Biết m oxi trong 1 mol A< m Nito trong 150g NH4NO3.Tìm Tổng hệ số của hợp chất đó ( đề bài cố tình dấu đáp án mới hỏi tìm tổng hệ số)

Phương pháp giải PT ba ẩn:

Như bài trên CT A. CxHyOz

%O = 16z.100%/(12x + y + 16z) = 43,24%

ó 16z.100/43,24 = 12x + y + 16z ó 21z = 12x +y

Thay z = 1,2,3 vào để tìm nghiệm nguyên.( xem hợp lý thì chọn)

Nếu thay nhiều thì đều tìm ra được 1 công thức đơn giản .

VD. Thay z = 1 => x = a,.... = 21/12 = 1,... => y = 9

Ta thấy vô lý không có chất là CH9O

Ta thay tiếp z = 2 => x = a,.... = 21.2/12 = 3 ( lên nhớ lấy số trước dấu ”,”)

ð y = 42-36 = 6

ð CT: (C3H6O2)n

Ta chỉ cần thay đến đây thôi

Nếu thay tiếp z = 4 => (C6H12O4)n không tối giản bằng CT kia

Theo đề bài mO trong 1mol A < m N trong 150gNH4NO3

Nhớ m của 1 chất trong hợp chất :

Cho a mol AxBy => m A = a.x . MA, m B = a.y.MB

ó32n < 14.2.1,875 ón<1,64 => n = 1 => CT : C3H6O2 => tổng hệ số = 3+6+2 = 11

Tương tự VD: Cho 1 hợp chất hữu cơ có mạch hở chứa 3 nguyên tử C,H,O có % O = 50. Đốt cháy 0,1 mol A thu được V lít CO2 Tìm giá trị V.

Cũng như bài trên ta có được như sau:

%O = 16z.100%/(12x + y + 16z) = 50% ó 16z = 12x + y

Thay z = 1 => x= 1 ,y = 4 => CT : (CH4O)n

Điều Kiện : số H <(Hoặc =) 2.số C + 2 ó 4n < 2n + 2 => n<(hoặc=) 1 => n = 1

=> CT : CH4O

nCO2 = số C(trong hợp chất ) . mol hợp chất = 1.0,1 mol => V = 2,24 lít

Tương tự với % O = 55,17% ; 34,78 %

Ta có bảng sau ( các cậu làm cho nhớ cách làm dạng bài này nhớ được thì càng tốt )

% O	CTCT
55,17%	(CHO)n
53,33%	(CH2O)n
50%	CH4O
43,24%	(C3H6O2)n
37,21%	(C2H3O)n
34,78%	C2H6O

Với % = 37,21 => 27z = 12x + y => z = 1 , x = 2 , y = 3 => CT(C2H3O)n

[font=Times New Roman]

linhkute

Tiêu đề: Re: PP giải nhanh hóa hữu cơ Wed Jan 13, 2010 6:32 pm

ui.dài thế thì làm sao bọn tớ đọc được bạn ơi #)~

Cobe_kute_xteen93

Tiêu đề: Re: PP giải nhanh hóa hữu cơ Wed Jan 13, 2010 7:17 pm

mỗi ngày đọc 1 ít
lâu ngày tích lũy được nhiều

linhkute

Tiêu đề: Re: PP giải nhanh hóa hữu cơ Sat Apr 23, 2011 9:42 am

hihi,dài nhưng mà hữu ích.

boy_kute2215

Tiêu đề: Re: PP giải nhanh hóa hữu cơ Wed Sep 21, 2011 11:44 am

bài viết rất hữu ích, cảm ơn bạn nhièu nha!

duong_thang_09

Sponsored content